Orbis sensualium pictus.docVIP

Iohannes Amos Comenius Orbis sensualium pictus hoc est Omnium principalium in Mundo Rerum, et in Vita Actionum, Pictura et Nomenclatura PRAEFATIO Ad lectorem Ruditatis antidotum eruditio est, qua in scholis ingenia imbui debent: sed ita, ut eruditio vera, ut plena, ut lucida, ut solida sit. Vera erit, si non nisi utilia vitae docentur et discuntur, ne postmodum queritandi occasio sit: necessaria ignoramus, quia necessaria non didicimus. Plena: si expoliatur mens ad sapientiam, lingua ad eloquentiam, manus ad actiones vitae solerter obeundas: hoc erit sal illud vitae, sapere, agere, loqui. Lucida erit, ac per id firma et solida, si, qui quicquid docetur et discitur, non obscurum sit aut confusum, sed distinctum, articulatum, tanquam digiti manuum. Huius rei fundamentum est, ut sensualia recte praesententur sensibus, capi non possint. Dico et alta voce repeto, postremum hoc reliquorum omnium esse fundamentum: quia nec agere nec loqui sapienter possumus, nisi prius omnia, quae agenda sunt et de quibus loquendum est, recte intelligamus. In intellectu autem nihil est, nisi prius fuerit in sensu. Sensus ergo circa rerum differentias recte percipiendas gnaviter exercere, erit toti sapientiae, totique sapienti eloquentiae, omnibusque prudentibus vitae actionibus fundamenta ponere. Quod quia vulgo in scholis negligitur, discipulisque discenda obiiciuntur, nec intellecta, nec sensibus recte praesentata, fit, ut docendi et discendi labor moleste procedat, exiguumque ferat fructum. ??????En igitur novum scholis subsidium! Omnium fundamentalium in mundo rerum et in vita actionum pictura et nomenclatura! Quam ut vestris cum discipulis pertransire libenter ne gravemini, boni magistri, quid inde boni veniat exspectandum, paucis explicabo. ??????Libellus est, ut videtis, haud magnae molis: mundi tamen totius et totius linguae breviarium, plenus picturis, nomenclaturis rerumque descriptionibus. ??????I. Picturae sunt rerum omnium visibilium (ad quas et invisibiles suo modo reduc