‘… und das im h hern Chor, ja singt einander vor’.doc

Passie in de polder Het begin van de Nederlandse Bach-traditie in de negentiende eeuw Doctoraalscriptie Muziekwetenschap Universiteit Utrecht, Faculteit der Letteren Augustus 2006 Frans Jansen ‘… und das im h?hern Chor, ja singt einander vor.’ (uit: Freue dich, erl?ste Schar, BWV 30) Inhoudsopgave Voorwoord 4 Inleiding 5 Het muziek- en concertleven in Nederland vanaf 1800 7 Het Duitse muziekleven in de negentiende eeuw 18 Bach in Duitsland vanaf 1750 29 Bach in Nederland (1750-1870) 46 Kerkmuziek in Nederland 64 Bach in Nederland na 1870 74 Slotbeschouwing 91 Bibliografie 95 Voorwoord Toen ik als negentienjarige op 31 maart 1985 in het Amsterdamse Concertgebouw voor het eerst een Palmzondaguitvoering van de Matth?us-Passion onder leiding van Nikolaus Harnoncourt bijwoonde werd ik definitief gegrepen door de kracht van Bachs muziek. Overigens bleek achteraf dat dit mijn mooiste passie zou zijn die zijn sporen op tot op vandaag heeft nagelaten. Hoewel ik vóór dit gedenkwaardige concert al enige jaren met Bachs werk bekend was – dat waren voornamelijk de orgelcomposities – raakte alles daarna in een stroomversnelling en werd het vocale oeuvre mij in korte tijd zeer vertrouwd en dierbaar. Binnen deze interesse heb ik mij – niet in de laatste plaats – altijd buitengewoon ge?nteresseerd voor de verschillende, al dan niet historische uitvoeringspraktijken door alle tijden heen, waarbij Das Kantatenwerk met Harnoncourt en Gustav Leonhardt voor mij lange tijd als de standaard Bach-interpretatie heeft gegolden (en in sommige opzichten is dat nog steeds zo). Maar ook andere opnamen vond ik – alleen al vanuit historisch perspectief – steeds het beluisteren waard. Nog altijd vind ik het boeiend om verschillende interpretaties met elkaar te vergelijken en deze af te zetten tegen de inzichten van een bepaalde tijd, waarbij de legendar